Tematy pomocy

Niepokój

Niepokój to odczucie, które trudno jednoznacznie zdefiniować. Zetknąć się z nim może każdy z nas – wewnętrzny niepokój pojawiać się może zarówno w przypadku różnych przejściowych, ciężkich sytuacji życiowych, jak i w związku z zaburzeniami psychicznymi. Niepokój to stan psychiczny objawiający się silnym lękiem, nieustannym napięciem, powiązanym z dogłębnym brakiem poczucia bezpieczeństwa. U jego źródeł tkwi długotrwały stres.
Pacjenci zgłaszają się do lekarzy z różnymi dolegliwościami. Jedne z nich są prostsze do opisania (np. ból w klatce piersiowej czy odczuwanie pieczenia w przełyku), inne objawy są zdecydowanie mniej specyficzne i pacjent może doświadczać niemałych trudności z tym, jak w ogóle przedstawić medykowi, co mu tak naprawdę dolega. Z drugą z opisanych sytuacji można spotkać się w przypadku problemu, którym jest uczucie wewnętrznego niepokoju. Ciężko jest jednoznacznie zdefiniować to zjawisko – różni ludzie mogą odmiennie odczuwać niepokój. Nie jest on jednak związany z powszechnie znanymi problemami, takimi jak np. pieczenie, świąd czy ból.

Wewnętrzny niepokój odczuwać można ogólnie – bez konkretnego umiejscowienia tejże dolegliwości – jak i możliwe jest, że pacjent będzie doświadczał tego problemu w jakimś konkretnym miejscu ciała. Najczęściej spotkać się można ze skargami polegającymi na odczuciu wewnętrznego niepokoju w klatce piersiowej czy w odczuciu wewnętrznego niepokoju w obrębie brzucha. Problem ten może być zarówno przemijający i szybko przemijający, jak i możliwe jest odczuwanie przez pacjentów przewlekłego wewnętrznego niepokoju. Odczuwać niespecyficzny, wewnętrzny niepokój może tak naprawdę każdy – dziecko, młoda kobieta czy mężczyzna na emeryturze. Teoretycznie wydawać by się mogło, że taka dolegliwość w zasadzie jest niegroźna, w rzeczywistości jednak uczucie niepokoju może wynikać z istnienia u pacjenta nawet poważnych zaburzeń stanu jego zdrowia. Jak więc pozbyć się uczucia wewnętrznego niepokoju, jakie są przyczyny i objawy niepokoju?

Przyczyny

Odczuwanie niepokoju głównie jest powiązane z jednymi z częstszych psychiatrycznych problemów, którymi są zaburzenia lękowe (zaburzenia nerwicowe). Wspominane uczucie występować może w różnych jednostkach zaliczanych do tej grupy, jednakże najbardziej typowe jest odczuwanie wewnętrznego niepokoju w przebiegu zaburzenia lękowego uogólnionego (nazywanego także zespołem lęku uogólnionego). Możliwą przyczyną uczucia niepokoju są też inne zaburzenia psychiczne, którymi są zaburzenia afektywne (nastroju) – opisywane uczucie może się pojawiać szczególnie w przebiegu różnorodnych postaci zaburzeń depresyjnych.

Nie jest jednak tak, że każda osoba, która odczuwa wewnętrzny niepokój, cierpi na zaburzenia lękowe czy zaburzenia nastroju. Przemijający wewnętrzny niepokój może się bowiem pojawiać w wielu różnych sytuacjach, z którymi styka się każdy człowiek. Mowa tutaj o przepracowaniu, zetknięciu się z całkowicie nową, prowadzącą do stresu sytuacją (np. zmianą pracy czy miejsca zamieszkania).
Uczucie wewnętrznego niepokoju rodzi się na bazie patologicznego lęku, który objawia się na różne sposoby.

• Możemy doświadczać ataków paniki niepowiązanych z realnym zagrożeniem lecz z wyolbrzymionym przez naszą wyobraźnię.
• Patologiczny lęk może nam sugerować, że wkrótce wydarzy się coś strasznego, co trudno sobie nawet wyobrazić. Takie myśli obsesyjno-kompulsywne paraliżują, uniemożliwiają normalne funkcjonowanie.
• Objawem są także różnego rodzaju fobie, a więc strach odczuwany wobec zjawisk lub rzeczy, które obiektywnie groźne nie są.
• Zespół stresu pourazowego jako efekt traumatycznych przeżyć, które raz po raz powracają, wzbudzając od nowa paniczny lęk.
• Uczucie wewnętrznego niepokoju wynika ze stresu.
• Wewnętrzny niepokój może być objawem nerwicy.
• Nadmierny niepokój bywa związany z zespołem przewlekłego zmęczenia.

Objawy

Wewnętrzny niepokój może martwić szczególnie wtedy, kiedy współistnieje on razem z innymi dolegliwościami. Stałe, nadmierne zamartwianie się, odczuwanie ciągłego lęku oraz problemy somatyczne: napady pocenia się, zawrotów głowy i przyspieszonego bicia serca, połączone z zaburzeniami uwagi i koncentracji oraz z drażliwością, mogą wynikać z istnienia u pacjenta zaburzeń nerwicowych. Jeżeli zaś wewnętrznemu niepokojowi towarzyszy wyraźne obniżenie nastroju, w połączeniu z utratą energii, zaburzeniami snu i apetytu, a także apatia i anhedonia, to istnieje wtedy duże prawdopodobieństwo, że pacjent zmaga się z zaburzeniami afektywnymi.

Jak sobie z nim radzić?

Osoby, u których uczucie wewnętrznego niepokoju pojawia się ze względu na istnienie u nich zaburzeń psychicznych, zdecydowanie powinny udać się do specjalisty. Może to być psychiatra, psycholog czy psychoterapeuta. Dokładny rodzaj terapii uzależniony jest od tego, jaka jest przyczyna wewnętrznego niepokoju, jednakże zarówno w przypadku zaburzeń nerwicowych, jak i w zaburzeniach nastroju, wykorzystanie znajdują zarówno psycho-, jak i farmakoterapia. Jeżeli pacjent rzeczywiście cierpi na któreś z wymienionych schorzeń, to wtedy właściwe ich leczenie pozwoli wyzbyć się uczucia wewnętrznego niepokoju.