SOCIALE ANGST

Sociale angst behoort tot de neurotische stoornisgroep en is de derde meest voorkomende psychische stoornis (na depressie en alcoholverslaving) in de algemene bevolking. Ondanks zo’n frequent voorkomen, wordt het heel vaak niet herkend. Dit komt door het feit dat het wordt verward met de gebruikelijke verlegenheid, bovendien leiden mensen met sociale fobie een eenzame levensstijl, aan de kant van mensen en therapeuten.

Sociale angst treft meestal jonge mensen, beginnend in de adolescentie, ongeveer 12-14 jaar oud. In de algemene bevolking treft het ongeveer 7% van de mensen, met twee keer zoveel voorkomende bij vrouwen dan bij mannen. Sociale angst is, net als andere soorten fobie, een ernstige psychische stoornis en moet worden behandeld door een specialist.

Sympotomen

Sociale fobie wordt gekenmerkt door angst voor sommige of alle sociale situaties. De zieke is bang voor contact met andere mensen, verlegenheid in sociale situaties en in de schijnwerpers staan. Deze angst is buitensporig, ongerechtvaardigd, verergert het normale professionele en sociale functioneren, veroorzaakt aanzienlijk ongemak en lijden van de getroffen persoon. Blootstelling aan angstopwekkende situaties leidt tot een aantal somatische symptomen, zoals:

• versnelde hartslag,
• sterk blozen op het gezicht,
• toegenomen zweten,
• ademnood,
• trillende handen,
• duizeligheid,
• tinnitus,
• misselijkheid,
• druk op de blaas,
• plotselinge noodzaak om te ontlasten,
• spraak aandoeningen.

Oorzaken

De meest voorkomende situaties die leiden tot het begin van symptomen van sociale fobie zijn:

• openbare optredens,
• zichzelf voorstellen,
• iemand bellen,
• Gesprekken met je leidinggevende,
• ontmoetingen met personen die als autoriteiten worden beschouwd,
• eten in het gezelschap van anderen,
• schrijf of uitvoeren van andere dingen terwijl je wordt geobserveerd,
• ontmoetingen met een persoon van het andere geslacht, daten.

Diagnose

Volgens de DSM-classificatie wordt sociale fobie gediagnosticeerd wanneer:

• er zijn angsten dat woorden of daden vernedering of verlegenheid kunnen veroorzaken,
• blootstelling aan of zelfs nadenken over sociale blootstelling veroorzaakt angst en somatische symptomen,
• angst voor vernedering of verlegenheid zijn ongerechtvaardigd of buitensporig,
• er is vermijding van angstopwekkende situaties en ernstige stress bij blootstelling aan sociale blootstelling,
• lijden veroorzaakt door het vermijden van sociale situaties wordt gevoeld,
• er zijn sociale en beroepsmatige problemen.

Behandeling en effecten

Sociale fobie verhindert normaal functioneren in de samenleving en beïnvloedt het gedrag van de zieke persoon. Zo’n persoon vermijdt ongemakkelijke en onaangename situaties. Kinderen met een sociale fobie proberen zich daarom niet te onderscheiden van de klas, zijn terughoudend om het bestuur te benaderen, spreken niet in het klassenforum, spreken niet in de discussie tijdens de les, wat hun beoordeling door leraren kan beïnvloeden. Wanneer een persoon met een sociale fobie zich in een situatie moet bevinden die angst veroorzaakt, is er een soort paniekaanval. In dergelijke omstandigheden worden alle dagelijkse activiteiten onmogelijk uit te voeren voor een persoon met een sociale fobie.

Mensen met sociale fobie blijven vaak alleenstaand, zijn minder geneigd om te trouwen, zij vinden het moeilijker om een opleiding te volgen, ondanks hun relevante intellectuele kennis en capaciteiten; nemen daarom geen werk aan of ontvang minder verantwoorde, en dus laagbetaalde functies. Ook hun gezins- en sociale leven heeft hier last van. Zij worden vaak ontslagen en/of nemen een invaliditeitspensioen of bijstand.

Sociale fobie gaat vaak gepaard met andere neurotische stoornissen. Studies uitgevoerd in de Verenigde Staten wijzen op de volgende coëxistentierelaties: Studies uitgevoerd in de Verenigde Staten wijzen op de volgende coëxistentierelaties:

• De meest voorkomende gelijktijdige aandoening is agorafobie – de angst om in de open lucht te zijn. Het komt voor bij 45% van de mensen die lijden aan sociale fobie.
• Omdat alcoholgebruik het gevoel van angst tijdelijk vermindert, zijn sociofobiepatiënten bijzonder kwetsbaar voor verslaving. 20% van de mensen met sociofobie lijdt aan alcoholisme. Onderzoek wijst op een verhoogd risico op zelfmoord bij mannelijke alcoholisten die tegelijkertijd aan sociofobie lijden. Psychoactieve middelen kunnen patiënten ook een tijdelijk gevoel van ontspanning geven, hun misbruik werd waargenomen bij 13% van de proefpersonen.
• Depressie komt voor bij 20% van de mensen met sociofobie, waarbij vrouwen er veel vatbaarder voor zijn dan mannen. Depressie treedt gemiddeld 12 jaar na de eerste symptomen van fobie op.
• Dysthymie komt voor bij 15% van de mensen met sociofobie.
• 12% van de patiënten lijdt aan een obsessieve compulsieve stoornis.
• 7% ervaart plotselinge paniekaanvallen.

Andere studies wijzen ook op een vaker voorkomende bipolaire stoornis, dysmorfofobie, eetstoornissen (anorexia, boulimia), gegeneraliseerde angststoornis dan gezonde mensen. Het is niet ongewoon dat mensen die getroffen zijn door sociale fobie gevoelig zijn voor uitstelgedrag. De aanwezigheid van een vermijdende persoonlijkheid wordt ook geassocieerd met sociale fobie. Er is ook een hoger risico op zelfmoord door de getroffenen.

Onderschat daarom de symptomen van sociale fobie niet en zoek hulp bij een psychiater. Voor de behandeling van sociale fobie wordt combinatietherapie gebruikt: psychotherapie en farmacotherapie. Patiënten met sociale fobie hebben chronische therapie nodig, die minstens een jaar duurt. Er moet aan worden herinnerd dat een goede behandeling een normaal leven mogelijk maakt.