GGZ voor elkaar

OBSZARY DZIAŁANIA

Terapia ekspozycyjna

Terapia ekspozycyjna to technika leczenia oparta na dowodach naukowych, która jest stosowana w leczeniu problemów związanych z lękiem i unikaniem. Celem tej terapii jest pomoc pacjentom w zmniejszeniu ich lękowych lub stresowych reakcji na określone sytuacje, przedmioty lub myśli, poprzez stopniową i kontrolowaną ekspozycję na te lęki. Terapia ekspozycyjna jest często stosowana w leczeniu zaburzeń lękowych, takich jak fobie, zespół stresu pourazowego (PTSD), zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne (OCD) oraz zaburzenie lęku społecznego.

Kluczowe założenia

  • Redukcja lęku przez ekspozycję: Terapia ekspozycyjna zakłada, że kontrolowane i powtarzane wystawianie na lękowe bodźce prowadzi do zmniejszenia lęku i stresu.
  • Zachowanie unikania wzmacnia lęk: Terapia opiera się na założeniu, że unikanie lękowych sytuacji utrzymuje lęk lub nawet go nasila, a konfrontacja z tymi sytuacjami jest kluczowa w przezwyciężeniu lęku.
  • Bezpieczne i kontrolowane środowisko: Istnieje przekonanie o znaczeniu bezpiecznego i kontrolowanego środowiska, w którym pacjenci mogą stopniowo i w sposób zorganizowany zmierzyć się z lękowymi bodźcami.

Forma terapii

Terapia ekspozycyjna to technika leczenia oparta na dowodach naukowych, która ma na celu zmniejszenie lęku poprzez kontrolowane i stopniowe wystawianie na lękowe sytuacje, przedmioty lub myśli, które są unikane.

Przyczyny zaburzeń

  • Zaburzenia lękowe: Terapia ekspozycyjna jest stosowana w leczeniu takich schorzeń, jak fobie, zespół stresu pourazowego (PTSD), zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne (OCD) oraz zaburzenie lęku społecznego.
  • Zachowanie unikania: Unikanie określonych sytuacji lub myśli, które wywołują lęk, może prowadzić do nasilenia objawów i pogorszenia jakości życia.
  • Nierealistyczne wzorce myślowe: Zniekształcenia poznawcze lub nierealistyczne myśli dotyczące lękowych sytuacji przyczyniają się do rozwoju i utrzymywania zaburzeń lękowych.

Ograniczenia

  • Intensywność emocjonalna: Terapia ekspozycyjna może być emocjonalnie intensywna, co dla niektórych pacjentów może być trudne do zniesienia bez odpowiedniego wsparcia.
  • Inwestycja czasowa: Proces stopniowej ekspozycji może być czasochłonny i wymaga cierpliwości zarówno od pacjenta, jak i terapeuty.
  • Niedostosowana do wszystkich zaburzeń: Niektóre zaburzenia psychiczne, takie jak ciężka depresja czy złożone zaburzenia współwystępujące, mogą wymagać innych lub dodatkowych metod leczenia.

Metody terapii

  • Stopniowa ekspozycja: Pacjenci są stopniowo wystawiani na coraz bardziej lękowe sytuacje, zaczynając od mniej zagrażających i stopniowo przechodząc do bardziej intensywnych sytuacji.
  • Kontrola i bezpieczeństwo: Ekspozycja odbywa się w kontrolowanym środowisku pod nadzorem terapeuty, dostosowana do tempa i potrzeb pacjenta.
  • Restrukturyzacja poznawcza: Oprócz ekspozycji, czasami pracuje się również nad identyfikowaniem i zmianą nierealistycznych lub negatywnych myśli dotyczących lękowej sytuacji.
  • Ćwiczenia praktyczne: Zarówno w trakcie sesji terapeutycznych, jak i w codziennym życiu stosuje się ćwiczenia praktyczne, w tym ekspozycję w rzeczywistości (in vivo), ekspozycję w wyobraźni (in vitro) oraz ekspozycję z wykorzystaniem wirtualnej rzeczywistości (VR).

Mocne strony

  • Skuteczna redukcja lęku: Terapia ekspozycyjna wykazała swoją skuteczność w zmniejszaniu lęku i poprawie jakości życia.
  • Długotrwałe wyniki: Pacjenci rozwijają umiejętności, które pomagają im lepiej radzić sobie z przyszłymi lękami, co prowadzi do trwałych popraw.
  • Zwiększone poczucie pewności siebie i odporności: Pacjenci zyskują większą pewność siebie i odczuwają większą kontrolę dzięki skutecznemu stawianiu czoła swoim lękom.
  • Redukcja zachowań unikania: Przełamywanie zachowań unikania pozwala pacjentom ponownie uczestniczyć w czynnościach i sytuacjach, których wcześniej unikali.

PROBLEMATYKA

RODZAJE TERAPII

Dialektyczna terapia behawioralna (DGT)

GGZ voor elkaar w Utrechcie to placówka opieki zdrowotnej, która gromadzi niektórych z najlepszych specjalistów w dziedzinie zdrowia psychicznego w Holandii. Nasi członkowie zespołu są specjalistami w różnych metodach leczenia.

Terapia poznawczo-behawioralna

Terapia poznawczo-behawioralna to jedno z najlepiej przebadanych podejść terapeutycznych, którego skuteczność została potwierdzona licznymi badaniami klinicznymi. Jej początki sięgają lat 60. ubiegłego wieku, kiedy to amerykański psychiatra Aaron Beck zaczął z powodzeniem stosować swoją terapię poznawczą w leczeniu depresji. Wskazując na kluczowe znaczenie negatywnych przekonań na temat siebie, świata i innych ludzi w rozwoju depresji, metoda Becka stała się inspiracją do stworzenia poznawczych modeli innych zaburzeń psychicznych oraz formy terapii opartej na zmianie niewłaściwych przekonań.

Terapia EMDR

Minęło ćwierć wieku, odkąd świat po raz pierwszy usłyszał o tej metodzie przezwyciężania lęku. Do tej pory ponad 2 miliony osób z powodzeniem skorzystały z tej metody. Skuteczność EMDR w leczeniu osób z małymi i dużymi traumami została klinicznie udowodniona. Kiedy mówimy o TRAUMIE, mamy na myśli psychologiczne skutki negatywnego doświadczenia, które powodują dezorganizację i zaburzenie ludzkiego systemu fizjologicznego.

Schematerapia (TS)

Schematerapia (TS) to podejście psychoterapeutyczne, które zostało pierwotnie wyprowadzone z terapii poznawczo-behawioralnej (CBT), łącząc elementy tej terapii, psychodynamiki oraz podejścia Gestalt. Schematerapia jest stosunkowo nową formą terapii, która skutecznie pomaga w wielu problemach emocjonalnych. Jest to terapeutyczna metoda przeznaczona dla osób cierpiących na zaburzenia osobowości, ale także dla tych, którzy doświadczają przewlekłych problemów emocjonalnych, na przykład cierpią z powodu nawracających depresji, zaburzeń odżywiania, mają niską samoocenę lub trudności w relacjach z innymi.

Terapia oparta na mentalizacji (MBT)

Mentaliseren odnosi się do naszej zdolności rozumienia stanów mentalnych – zarówno naszych, jak i innych osób. Mentalizujemy, gdy próbujemy zrozumieć nasze własne zachowanie oraz zachowanie innych w kontekście ich intencji i innych wewnętrznych stanów. Skupienie się na tej specyficznej ludzkiej zdolności i traktowanie jej jako narzędzia interwencji terapeutycznej stanowi podstawę terapii opartej na mentalizacji (MBT). MBT zostało początkowo opracowane do pracy z pacjentami z zaburzeniem osobowości borderline (BPS), ale obecnie jest stosowane w szerszym zakresie zaburzeń, takich jak zaburzenia osobowości antyspołecznej, terapia rodzinna oraz terapia młodzieży.

Dynamiczna Terapia Interpersonalna (DIT)

Terapia Interpersonalna (DIT) to proste, krótkoterminowe (16 sesji) indywidualne protokoły leczenia zaburzeń nastroju. Protokół ten został opracowany na podstawie pracy grupy ekspertów zajmujących się kompetencjami klinicznymi, którzy pracowali nad identyfikowaniem kluczowych elementów z terapii psychoanalitycznych/dynamicznych. Jest to łatwy do śledzenia, pół-strukturalizowany protokół leczenia. Ten protokół krótkoterminowej terapii dynamicznej ma na celu szeroką implementację w ramach krajowego programu IAPT (Improving Access to Psychological Therapies) do pracy z pacjentami cierpiącymi na depresję i dlatego szkolenie w zakresie DIT jest wspierane przez IAPT.

Psychoterapia psychodynamiczna

Terapia psychodynamiczna jest dzieckiem psychoanalizy, ale stanowi odrębne podejście ze względu na liczne modyfikacje odróżniające ją od pierwowzoru. Jak sama nazwa sugeruje, terapia psychodynamiczna skupia się na dynamice osobowości jednostki.

IPT (Terapia interpersonalna)

Terapia interpersonalna (IPT) to strukturalizowana, krótkoterminowa psychoterapia, która koncentruje się na poprawie relacji interpersonalnych oraz rozwiązywaniu problemów, które przyczyniają się do zaburzeń psychicznych. IPT została opracowana jako skuteczna metoda leczenia zaburzeń nastroju, takich jak depresja, i jest zaprojektowana w celu rozwiązywania szerokiego zakresu problemów interpersonalnych.

Uważność

Mindfulness, czyli uważność, to metoda mentalna, w której skupiasz całą swoją uwagę na chwili obecnej, bez osądzania. Obejmuje świadome doświadczanie tego, co dzieje się teraz, zarówno wewnątrz siebie (myśli, uczucia, odczucia cielesne), jak i wokół siebie (środowisko i wydarzenia). Praktykując uważność, uczysz się radzić sobie z codziennymi doświadczeniami z większą świadomością i akceptacją.

Terapia ekspozycyjna

Terapia ekspozycyjna to technika leczenia oparta na dowodach naukowych, która jest stosowana w leczeniu problemów związanych z lękiem i unikaniem. Celem tej terapii jest pomoc pacjentom w zmniejszeniu ich lękowych lub stresowych reakcji na określone sytuacje, przedmioty lub myśli, poprzez stopniową i kontrolowaną ekspozycję na te lęki. Terapia ekspozycyjna jest często stosowana w leczeniu zaburzeń lękowych, takich jak fobie, zespół stresu pourazowego (PTSD), zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne (OCD) oraz zaburzenie lęku społecznego.