Ta forma leczenia ukierunkowana jest na wprowadzanie długotrwałych modyfikacji w obrębie osobowości, natomiast okazuje się mniej skuteczna, gdy cel stanowi osiągnięcie szybkich zmian zachowania.
OBSZARY DZIAŁANIA
Psychoterapia psychodynamiczna
Terapia psychodynamiczna jest dzieckiem psychoanalizy, ale stanowi odrębne podejście ze względu na liczne modyfikacje odróżniające ją od pierwowzoru. Jak sama nazwa sugeruje, terapia psychodynamiczna skupia się na dynamice osobowości jednostki.
Kluczowe założenia
Założeniem podstawowym jest istnienie podświadomości. Zgodnie ze stanowiskiem psychodynamicznym, nie można wyjaśniać zaburzeń bez odwoływania się do tego pojęcia. Diagnoza psychodynamiczna ma charakter ciągły, jest formowana przy współudziale pacjenta, przez cały czas trwania terapii. Używane są psychoanalityczne pojęcia oporu, przeniesienia, przeciwprzeniesienia, w ich klasycznym rozumieniu. Głównym celem psychodynamicznie zorientowanych interwencji jest dotarcie do nieświadomych treści powodujących zaburzenia, wydobycie ich na światło świadomości i konstruktywne ich przepracowanie. Terapeuci koncentrują uwagę na różnych okresach życia człowieka, nie tylko na dzieciństwie (choć na nim również): od wydarzeń z odległej przeszłości, aż po sytuacje bieżące. Duży nacisk kładzie się na relacjach interpersonalnych.
Forma terapii
Nie istnieje też jeden właściwy wzorzec terapii psychodynamicznej – obowiązuje zasada indywidualizacji procesu terapii. Leczenie trwa zwykle w granicach kilka miesięcy do kilku lat. Sesje odbywają się średnio raz w tygodniu i trwają około godziny. Terapeuta siedzi naprzeciwko pacjenta i stosuje aktywną komunikację. Terapia psychodynamiczna może być indywidualna, grupowa, rodzinna i małżeńska.
Przyczyny zaburzeń
Objawy są zjawiskiem wieloprzyczynowym, u ich źródła mogą leżeć wewnętrzne konflikty jednostki, deficyty rozwojowe i defekty organiczne. Wiele problemów psychicznych powstaje w okresie dzieciństwa, kiedy młode ego nie radzi sobie z zadaniami a nierozwiązane konflikty są spychane do nieświadomości, co powoduje obciążenie psychiki i nasila działanie mechanizmów obronnych.
Ograniczenia
Metody terapii
Proces terapeutyczny opiera się na relacji pacjent – terapeuta. Podstawową techniką jest dialog terapeutyczny, mający pomóc pacjentowi w zrozumieniu źródeł i konsekwencji jego funkcjonowania. W rozmowie analizuje się trwałe, nieprzystosowawcze schematy zachowania, które korzeniami tkwią w nieświadomości pacjenta. Bardzo ważne jest rozumienie pacjenta przez terapeutę, nadrzędne w stosunku do interwencji terapeutycznych o charakterze wypowiedzi lub milczenia terapeuty. Terapeuci stosują metody klaryfikacji, konfrontacji, interpretacji, udzielają również wsparcia, z elementami poradnictwa i psychoedukacji. Terapeuci silnie koncentrują się na relacjach interpersonalnych, szczegółowo analizują zjawiska przeniesienia i przeciwprzeniesienia, generalizując je na sytuacje pozaterapeutyczne, na niemal wszystkie zaburzone relacje danej osoby.
Mocne strony
Terapia psychodynamiczna pozostaje najlepszą propozycją dla osób szukających głębszego wglądu w siebie i pragnących przemiany osobowościowej.
PROBLEMATYKA
RODZAJE TERAPII
Dialektyczna terapia behawioralna (DGT)
GGZ voor elkaar w Utrechcie to placówka opieki zdrowotnej, która gromadzi niektórych z najlepszych specjalistów w dziedzinie zdrowia psychicznego w Holandii. Nasi członkowie zespołu są specjalistami w różnych metodach leczenia.
Terapia poznawczo-behawioralna
Terapia poznawczo-behawioralna to jedno z najlepiej przebadanych podejść terapeutycznych, którego skuteczność została potwierdzona licznymi badaniami klinicznymi. Jej początki sięgają lat 60. ubiegłego wieku, kiedy to amerykański psychiatra Aaron Beck zaczął z powodzeniem stosować swoją terapię poznawczą w leczeniu depresji. Wskazując na kluczowe znaczenie negatywnych przekonań na temat siebie, świata i innych ludzi w rozwoju depresji, metoda Becka stała się inspiracją do stworzenia poznawczych modeli innych zaburzeń psychicznych oraz formy terapii opartej na zmianie niewłaściwych przekonań.
Terapia EMDR
Minęło ćwierć wieku, odkąd świat po raz pierwszy usłyszał o tej metodzie przezwyciężania lęku. Do tej pory ponad 2 miliony osób z powodzeniem skorzystały z tej metody. Skuteczność EMDR w leczeniu osób z małymi i dużymi traumami została klinicznie udowodniona. Kiedy mówimy o TRAUMIE, mamy na myśli psychologiczne skutki negatywnego doświadczenia, które powodują dezorganizację i zaburzenie ludzkiego systemu fizjologicznego.
Schematerapia (TS)
Schematerapia (TS) to podejście psychoterapeutyczne, które zostało pierwotnie wyprowadzone z terapii poznawczo-behawioralnej (CBT), łącząc elementy tej terapii, psychodynamiki oraz podejścia Gestalt. Schematerapia jest stosunkowo nową formą terapii, która skutecznie pomaga w wielu problemach emocjonalnych. Jest to terapeutyczna metoda przeznaczona dla osób cierpiących na zaburzenia osobowości, ale także dla tych, którzy doświadczają przewlekłych problemów emocjonalnych, na przykład cierpią z powodu nawracających depresji, zaburzeń odżywiania, mają niską samoocenę lub trudności w relacjach z innymi.
Terapia oparta na mentalizacji (MBT)
Mentaliseren odnosi się do naszej zdolności rozumienia stanów mentalnych – zarówno naszych, jak i innych osób. Mentalizujemy, gdy próbujemy zrozumieć nasze własne zachowanie oraz zachowanie innych w kontekście ich intencji i innych wewnętrznych stanów. Skupienie się na tej specyficznej ludzkiej zdolności i traktowanie jej jako narzędzia interwencji terapeutycznej stanowi podstawę terapii opartej na mentalizacji (MBT). MBT zostało początkowo opracowane do pracy z pacjentami z zaburzeniem osobowości borderline (BPS), ale obecnie jest stosowane w szerszym zakresie zaburzeń, takich jak zaburzenia osobowości antyspołecznej, terapia rodzinna oraz terapia młodzieży.
Dynamiczna Terapia Interpersonalna (DIT)
Terapia Interpersonalna (DIT) to proste, krótkoterminowe (16 sesji) indywidualne protokoły leczenia zaburzeń nastroju. Protokół ten został opracowany na podstawie pracy grupy ekspertów zajmujących się kompetencjami klinicznymi, którzy pracowali nad identyfikowaniem kluczowych elementów z terapii psychoanalitycznych/dynamicznych. Jest to łatwy do śledzenia, pół-strukturalizowany protokół leczenia. Ten protokół krótkoterminowej terapii dynamicznej ma na celu szeroką implementację w ramach krajowego programu IAPT (Improving Access to Psychological Therapies) do pracy z pacjentami cierpiącymi na depresję i dlatego szkolenie w zakresie DIT jest wspierane przez IAPT.
Psychoterapia psychodynamiczna
Terapia psychodynamiczna jest dzieckiem psychoanalizy, ale stanowi odrębne podejście ze względu na liczne modyfikacje odróżniające ją od pierwowzoru. Jak sama nazwa sugeruje, terapia psychodynamiczna skupia się na dynamice osobowości jednostki.
IPT (Terapia interpersonalna)
Terapia interpersonalna (IPT) to strukturalizowana, krótkoterminowa psychoterapia, która koncentruje się na poprawie relacji interpersonalnych oraz rozwiązywaniu problemów, które przyczyniają się do zaburzeń psychicznych. IPT została opracowana jako skuteczna metoda leczenia zaburzeń nastroju, takich jak depresja, i jest zaprojektowana w celu rozwiązywania szerokiego zakresu problemów interpersonalnych.
Uważność
Mindfulness, czyli uważność, to metoda mentalna, w której skupiasz całą swoją uwagę na chwili obecnej, bez osądzania. Obejmuje świadome doświadczanie tego, co dzieje się teraz, zarówno wewnątrz siebie (myśli, uczucia, odczucia cielesne), jak i wokół siebie (środowisko i wydarzenia). Praktykując uważność, uczysz się radzić sobie z codziennymi doświadczeniami z większą świadomością i akceptacją.
Terapia ekspozycyjna
Terapia ekspozycyjna to technika leczenia oparta na dowodach naukowych, która jest stosowana w leczeniu problemów związanych z lękiem i unikaniem. Celem tej terapii jest pomoc pacjentom w zmniejszeniu ich lękowych lub stresowych reakcji na określone sytuacje, przedmioty lub myśli, poprzez stopniową i kontrolowaną ekspozycję na te lęki. Terapia ekspozycyjna jest często stosowana w leczeniu zaburzeń lękowych, takich jak fobie, zespół stresu pourazowego (PTSD), zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne (OCD) oraz zaburzenie lęku społecznego.