TEMATY POMOCY
INNE SPECYFICZNE/NIEOKREŚLONE ZABURZENIE OSOBOWOŚCI
Zaburzenia osobowości pojawiają się, gdy nasze negatywne, sztywne cechy zaczynają nam przeszkadzać i trudno jest nam dostosować się do otoczenia. Jednym z najczęstszych zaburzeń osobowości jest inne specyficzne zaburzenie osobowości. Jest ono trudne do sklasyfikowania. Ma cechy różnych zaburzeń osobowości i długotrwałych wzorców. Pacjent z tego typu zaburzeniem ma trzy cechy zależnego zaburzenia osobowości, trzy cechy histrionicznego zaburzenia osobowości i cztery cechy narcystycznego zaburzenia osobowości. Wynika to z faktu, że trzy cechy są niewystarczające, aby mówić o konkretnym zaburzeniu osobowości (zależnym, teatralnym lub narcystycznym). Jeśli jednak zsumuje się wszystkie te cechy, można mówić o kolejnym specyficznym zaburzeniu osobowości. Warto podkreślić, że istnieje wiele różnych kombinacji tego zaburzenia.
Przyczyny
Jak dotąd nie podano konkretnej przyczyny nieokreślonego zaburzenia osobowości. Teorie, które pojawiły się w ciągu ostatniego stulecia mówią o wpływie naszych genów, środowiska, edukacji i natury. Obecnie panuje przekonanie, że jest to połączenie wszystkich tych teorii. Zarówno natura, jak i wpływ środowiska są niezbędne dla rozwoju naszego mózgu, a tym samym zachowania i osobowości. Warto pamiętać, że rozwój różnych zaburzeń osobowości jest inny dla każdej osoby.
Diagnoza
Odnosi się do zaburzeń w funkcjonowaniu osobistym, które nie spełniają kryteriów żadnego z określonych zaburzeń osobowości. Przykładem może być obecność cech więcej niż jednego określonego zaburzenia osobowości, przy czym nie spełniają one wszystkich kryteriów dla jednego z tych zaburzeń z osobna (tzw. „mieszane zaburzenie osobowości”), a łącznie powodują znaczne cierpienie lub upośledzenie w jednym lub kilku ważnych obszarach funkcjonowania (np. społecznym, zawodowym).
Diagnozę tego zaburzenia osobowości można postawić, jeśli spełnione są następujące kryteria:
A. Utrzymujący się wzorzec wewnętrznych doświadczeń i zachowań, które znacznie różnią się od oczekiwań w danej kulturze. Wzorzec ten jest widoczny w dwóch (lub więcej) z poniższych obszarów:
Poznanie: metoda obserwowania i interpretowania siebie, innych i wydarzeń;
Wpływ: zakres, intensywność, labirynt i znaczenie reakcji emocjonalnych;
Praca w kontakcie z innymi;
Kontrola pulsu.
B. Uporczywy wzorzec jest sztywny i przejawia się w szerokim zakresie sytuacji osobistych i społecznych.
C. Uporczywy wzorzec powoduje znaczny dystres lub upośledzenie funkcjonowania lub funkcjonowania w społeczeństwie i życiu zawodowym w innych ważnych obszarach.
D. Wzorzec jest stabilny i długotrwały, a jego początek można prześledzić co najmniej w okresie dojrzewania lub wczesnej dorosłości.
E. Utrzymujący się wzorzec nie był wcześniej związany z ekspresją lub wynikiem innego zaburzenia psychicznego.
F. Uporczywy wzorzec nie jest spowodowany bezpośrednimi czynnikami fizjologicznymi (np. lekami) lub stanami somatycznymi (np. urazem czaszki).
Leczenie
Istnieje kilka opcji leczenia innych specyficznych/niespecyficznych zaburzeń osobowości. Psychoterapia (ambulatoryjna, w niepełnym wymiarze godzin lub stacjonarna) jest najbardziej odpowiednią i sprawdzoną formą terapii. Może być wspierana przez tymczasową farmakoterapię (leki), socjoterapię i terapię systemową. Leczenie powoduje zmianę szkodliwych wzorców.
TEMATY POMOCY