TEMATY POMOCY
ZABURZENIE OSOBOWOŚCI HISTORYCZNEJ
Objawy
Główne objawy osobowości teatralnej to emocjonalna zmienność i chwiejność oraz nadmierna ekspresja emocji. Osoba z tym zaburzeniem nie ma zahamowań przed teatralnym przedstawianiem swoich dylematów. Chce za wszelką cenę przyciągnąć uwagę otoczenia, wywrzeć wrażenie na publiczności i zostać zaakceptowaną. Jednocześnie osoba z osobowością teatralną ma tendencję do popadania w stany depresyjne, które stara się rekompensować zachowaniem mającym na celu zdobycie sympatii otoczenia. Może być kokieteryjna, ale także kapryśna. Przede wszystkim jest teatralna i przesadna w sposobie mówienia i zachowania. Mimo iż jej emocjonalność jest silnie wyrażana, jest powierzchowna, co zazwyczaj wywołuje niekorzystne wrażenie na otoczeniu. Osoba teatralna może również niewłaściwie reagować na sytuacje (na przykład głośno śmiejąc się w smutnych okolicznościach) i stosować emocjonalny szantaż jako formę manipulacji. Charakteryzuje się brakiem autentyczności w przeżywaniu emocji wyrażanych w sposób teatralny, nadwrażliwością na krytykę oraz egocentryzmem. Osoby z osobowością histrioniczną często boją się wyimaginowanych chorób, o których przesadnie opowiadają innym. U takich osób często obserwuje się również cechy narcystyczne.
Przyczyny
Przyczyny rozwoju cech osobowości histrionicznej u danej osoby są zazwyczaj złożone i mają podłoże psychologiczne, związane z niewłaściwym wychowaniem i zaburzonymi relacjami w rodzinie. Ten typ osobowości rozwija się zwykle u osób, które w dzieciństwie były często karane i krytykowane, traktowane obojętnie przez swoich rodziców lub opiekunów (musieli oni na różne sposoby starać się o ich uwagę) oraz u osób z niską samooceną. Brak konsekwencji w wychowywaniu dziecka może również prowadzić do rozwoju osobowości histrionicznej. Inne czynniki, które mogą decydować o rozwoju tego zaburzenia, to dziedziczność oraz indywidualne cechy charakteru, warunki biologiczne (struktura systemu neuroprzekaźnikowego i nieprawidłowości w strukturze mózgu) oraz zaburzenia genetyczne.
Diagnoza
Zaburzenie osobowości histrionicznej jest diagnozowane na podstawie następujących kryteriów, które psychiatra może rozpoznać:
- Brak komfortu w sytuacjach, w których osoba nie znajduje się w centrum uwagi;
- Interakcje z innymi, często charakteryzujące się nieodpowiednią erotyczną uwodzeniem lub prowokacyjnym zachowaniem;
- Szybko zmieniające się i powierzchowne emocje;
- Stałe wykorzystywanie wyglądu zewnętrznego do przyciągania uwagi innych;
- Styl wyrażania siebie przesadnie impresjonistyczny, pozbawiony szczegółów;
- Tworzenie wrażenia teatralności, przesadzanie w wyrażaniu emocji;
- Wrażliwość na sugestie, łatwość w byciu pod wpływem innych osób lub okoliczności;
- Postrzeganie relacji jako bardziej intymnych, niż mają one w rzeczywistości.
Leczenie
Leczenie osoby z tym typem zaburzenia osobowości opiera się głównie na psychoterapii. Powód zgłoszenia się na terapię zazwyczaj nie wynika z struktury osobowości osoby teatralnej, ale raczej z problemów i kryzysów związanych z jej relacjami z innymi ludźmi. Zwykle są to sytuacje, w których pacjent doświadcza poważnego konfliktu, kryzysu relacji, nie potrafi funkcjonować w dotychczasowy sposób lub z jakiegoś powodu pogarsza się jego zdolność do radzenia sobie i funkcjonowania.
W trakcie psychoterapii, w relacji z terapeutą, ujawniają się wszystkie cechy relacji z innymi ludźmi, które zostały wcześniej omówione. W związku z tym terapia może być charakteryzowana silnymi emocjami i dramatyzmem, a także oczekiwaniem szczególnej uwagi ze strony terapeuty.
Farmakoterapia jest wskazana w przypadku objawów depresji lub zaburzeń lękowych.
TEMATY POMOCY