GGZ voor elkaar

OBSZARY DZIAŁANIA

Terapia EMDR

Minęło ćwierć wieku, odkąd świat po raz pierwszy usłyszał o tej metodzie przezwyciężania lęku. Do tej pory ponad 2 miliony osób z powodzeniem skorzystały z tej metody. Skuteczność EMDR w leczeniu osób z małymi i dużymi traumami została klinicznie udowodniona. Kiedy mówimy o TRAUMIE, mamy na myśli psychologiczne skutki negatywnego doświadczenia, które powodują dezorganizację i zaburzenie ludzkiego systemu fizjologicznego.

Objawy traumatycznych doświadczeń mogą obejmować: bezsenność, obniżoną koncentrację, natrętne (niechciane, natrętne) wspomnienia, drażliwość i wiele innych. Wszystko to może być wynikiem jednego gwałtownego traumatycznego wydarzenia, ale także wielu indywidualnych trudnych wydarzeń życiowych, które nie spełniają kryteriów poważnej traumy, a mimo to mają negatywny wpływ na funkcjonowanie w wielu obszarach życia. Trudne doświadczenia życiowe związane z pracą lub relacjami z partnerem mogą mieć równie duże znaczenie przy rozwoju objawów poważnego stresu, jak jedno poważne trauma.

Nie jest też oczywiste, że obiektywne traumatyczne wydarzenie musi prowadzić do negatywnych skutków, które spełniają kryteria zespołu stresu pourazowego. Istotna jest relacja między intensywnością i czasem jej trwania, a także indywidualna predyspozycja. Wiele zależy od naszej osobowości, zdolności radzenia sobie w stresujących sytuacjach, ale także od wsparcia zewnętrznego: rodziny, partnera itd. Ważne jest jednak, czy trudne wydarzenie zostało przepracowane, czy zostało “wypchnięte” do ciemnego kąta (pod)świadomości. W tym kontekście terapia stresu pourazowego lub ogólnie rozumianych traum wydaje się szczególnie istotna. Jedną z najskuteczniejszych i coraz bardziej dostępnych terapii jest terapia EMDR.

Kluczowe założenia

EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) to uznana metoda leczenia traumy, której skuteczność została udowodniona zarówno w przypadku małych, jak i dużych traum. Podstawowe zasady EMDR obejmują:

  • Trauma: Psychologiczne skutki negatywnych doświadczeń, które prowadzą do dezorganizacji i zaburzenia systemu fizjologicznego.
  • Objawy: Bezsenność, obniżona koncentracja, natrętne wspomnienia, drażliwość itd., które wynikają z traumatycznych wydarzeń.
  • Osobista predyspozycja: To, jak ktoś przetwarza traumę, zależy od cech osobowościowych, odporności na stres oraz wsparcia zewnętrznego.

Forma terapii

EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) to ośmioetapowe podejście terapeutyczne z ustandaryzowanym protokołem leczenia:

  1. Intake i ocena: Zbieranie informacji o trudnościach pacjenta i opracowanie planu terapii.
  2. Przygotowanie: Pacjent jest przygotowywany do przetwarzania traum poprzez techniki samokontroli i stabilizacji.
  3. Określenie celu: Pacjent, wspólnie z terapeutą, wybiera konkretny cel, nad którym będą pracować.
  4. Przetwarzanie: Pacjent koncentruje się na obrazach związanych z traumą, podczas gdy śledzi ruchy oczu terapeuty lub doświadcza innych form stymulacji.
  5. Integracja: Informacje są integrowane poprzez powtarzające się ruchy oczu, co prowadzi do restrukturyzacji wspomnień.
  6. Ocena: Postępy są oceniane podczas i po sesjach.
  7. Zakończenie: Pacjent otrzymuje instrukcje, aby po sesji zapisać swoje przemyślenia i wszelkie nowe myśli lub wspomnienia.
  8. Ponowna ocena: Postępy są podsumowywane i oceniane podczas kolejnej sesji.

Przyczyny zaburzeń

Trauma kan ontstaan door één enkele gwałtowne wydarzenie lub przez wiele trudnych wydarzeń życiowych, które nie spełniają kryteriów poważnej traumy. Nie zawsze jest oczywiste, że obiektywne traumatyczne wydarzenie prowadzi do zespołu stresu pourazowego (PTSS). Intensywność, czas trwania oraz czynniki osobiste odgrywają rolę w powadze skutków.

Ograniczenia

EMDR nie wymaga szczegółowego opisywania traum, bezpośredniej konfrontacji z przekonaniami ani ćwiczeń poza sesjami, jak ma to miejsce w terapii poznawczo-behawioralnej (CBT). Liczba sesji jest często mniejsza, co może przyczynić się do większej skuteczności leczenia w przypadku skomplikowanych traum. Jednak nie każdy pacjent jest odpowiedni do EMDR, a skuteczność terapii może różnić się w zależności od indywidualnych czynników oraz charakteru traumy.

Metody terapii

EMDR działa poprzez przetwarzanie traumatycznych wspomnień w następujący sposób:

  • Desensytyzacja: Blokowanie informacji związanych z traumą jest znoszone za pomocą ruchów oczu.
  • Przetwarzanie: Nieprzyjemne wspomnienia są integrowane z adaptacyjnymi informacjami, co prowadzi do zmiany myśli, emocji i przekonań o sobie.

Mocne strony

EMDR okazał się bardzo skuteczny w łagodzeniu objawów traumy. Metoda ta jest uznawana przez takie organizacje jak Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne, Światowa Organizacja Zdrowia oraz Międzynarodowe Towarzystwo Badań nad Stresem Traumatycznym. Badania pokazują, że EMDR może być skuteczny już po zaledwie sześciu sesjach i może przynieść lepsze rezultaty niż farmakoterapia w łagodzeniu objawów stresu i depresji.

PROBLEMATYKA

RODZAJE TERAPII

Dialektyczna terapia behawioralna (DGT)

GGZ voor elkaar w Utrechcie to placówka opieki zdrowotnej, która gromadzi niektórych z najlepszych specjalistów w dziedzinie zdrowia psychicznego w Holandii. Nasi członkowie zespołu są specjalistami w różnych metodach leczenia.

Terapia poznawczo-behawioralna

Terapia poznawczo-behawioralna to jedno z najlepiej przebadanych podejść terapeutycznych, którego skuteczność została potwierdzona licznymi badaniami klinicznymi. Jej początki sięgają lat 60. ubiegłego wieku, kiedy to amerykański psychiatra Aaron Beck zaczął z powodzeniem stosować swoją terapię poznawczą w leczeniu depresji. Wskazując na kluczowe znaczenie negatywnych przekonań na temat siebie, świata i innych ludzi w rozwoju depresji, metoda Becka stała się inspiracją do stworzenia poznawczych modeli innych zaburzeń psychicznych oraz formy terapii opartej na zmianie niewłaściwych przekonań.

Terapia EMDR

Minęło ćwierć wieku, odkąd świat po raz pierwszy usłyszał o tej metodzie przezwyciężania lęku. Do tej pory ponad 2 miliony osób z powodzeniem skorzystały z tej metody. Skuteczność EMDR w leczeniu osób z małymi i dużymi traumami została klinicznie udowodniona. Kiedy mówimy o TRAUMIE, mamy na myśli psychologiczne skutki negatywnego doświadczenia, które powodują dezorganizację i zaburzenie ludzkiego systemu fizjologicznego.

Schematerapia (TS)

Schematerapia (TS) to podejście psychoterapeutyczne, które zostało pierwotnie wyprowadzone z terapii poznawczo-behawioralnej (CBT), łącząc elementy tej terapii, psychodynamiki oraz podejścia Gestalt. Schematerapia jest stosunkowo nową formą terapii, która skutecznie pomaga w wielu problemach emocjonalnych. Jest to terapeutyczna metoda przeznaczona dla osób cierpiących na zaburzenia osobowości, ale także dla tych, którzy doświadczają przewlekłych problemów emocjonalnych, na przykład cierpią z powodu nawracających depresji, zaburzeń odżywiania, mają niską samoocenę lub trudności w relacjach z innymi.

Terapia oparta na mentalizacji (MBT)

Mentaliseren odnosi się do naszej zdolności rozumienia stanów mentalnych – zarówno naszych, jak i innych osób. Mentalizujemy, gdy próbujemy zrozumieć nasze własne zachowanie oraz zachowanie innych w kontekście ich intencji i innych wewnętrznych stanów. Skupienie się na tej specyficznej ludzkiej zdolności i traktowanie jej jako narzędzia interwencji terapeutycznej stanowi podstawę terapii opartej na mentalizacji (MBT). MBT zostało początkowo opracowane do pracy z pacjentami z zaburzeniem osobowości borderline (BPS), ale obecnie jest stosowane w szerszym zakresie zaburzeń, takich jak zaburzenia osobowości antyspołecznej, terapia rodzinna oraz terapia młodzieży.

Dynamiczna Terapia Interpersonalna (DIT)

Terapia Interpersonalna (DIT) to proste, krótkoterminowe (16 sesji) indywidualne protokoły leczenia zaburzeń nastroju. Protokół ten został opracowany na podstawie pracy grupy ekspertów zajmujących się kompetencjami klinicznymi, którzy pracowali nad identyfikowaniem kluczowych elementów z terapii psychoanalitycznych/dynamicznych. Jest to łatwy do śledzenia, pół-strukturalizowany protokół leczenia. Ten protokół krótkoterminowej terapii dynamicznej ma na celu szeroką implementację w ramach krajowego programu IAPT (Improving Access to Psychological Therapies) do pracy z pacjentami cierpiącymi na depresję i dlatego szkolenie w zakresie DIT jest wspierane przez IAPT.

Psychoterapia psychodynamiczna

Terapia psychodynamiczna jest dzieckiem psychoanalizy, ale stanowi odrębne podejście ze względu na liczne modyfikacje odróżniające ją od pierwowzoru. Jak sama nazwa sugeruje, terapia psychodynamiczna skupia się na dynamice osobowości jednostki.

IPT (Terapia interpersonalna)

Terapia interpersonalna (IPT) to strukturalizowana, krótkoterminowa psychoterapia, która koncentruje się na poprawie relacji interpersonalnych oraz rozwiązywaniu problemów, które przyczyniają się do zaburzeń psychicznych. IPT została opracowana jako skuteczna metoda leczenia zaburzeń nastroju, takich jak depresja, i jest zaprojektowana w celu rozwiązywania szerokiego zakresu problemów interpersonalnych.

Uważność

Mindfulness, czyli uważność, to metoda mentalna, w której skupiasz całą swoją uwagę na chwili obecnej, bez osądzania. Obejmuje świadome doświadczanie tego, co dzieje się teraz, zarówno wewnątrz siebie (myśli, uczucia, odczucia cielesne), jak i wokół siebie (środowisko i wydarzenia). Praktykując uważność, uczysz się radzić sobie z codziennymi doświadczeniami z większą świadomością i akceptacją.

Terapia ekspozycyjna

Terapia ekspozycyjna to technika leczenia oparta na dowodach naukowych, która jest stosowana w leczeniu problemów związanych z lękiem i unikaniem. Celem tej terapii jest pomoc pacjentom w zmniejszeniu ich lękowych lub stresowych reakcji na określone sytuacje, przedmioty lub myśli, poprzez stopniową i kontrolowaną ekspozycję na te lęki. Terapia ekspozycyjna jest często stosowana w leczeniu zaburzeń lękowych, takich jak fobie, zespół stresu pourazowego (PTSD), zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne (OCD) oraz zaburzenie lęku społecznego.