Obszary działania

Terapia oparta na mentalizacji (MBT)

Mentalizacja odnosi się do naszej zdolności rozumienia stanów umysłowych – własnych i innych ludzi. Mentalizujemy, gdy próbujemy zrozumieć zachowania nasze i innych w kontekście intencji oraz innych stanów wewnętrznych. Skupienie się na tej specyficznie ludzkiej umiejętności, traktowanie jej jako narzędzia terapeutycznej interwencji, stanowi podstawę terapii opartej na mentalizacji. MBT początkowo rozwijana była z myślą o pracy z pacjentami z zaburzeniem osobowości borderline (BPD), aktualnie znajduje jednak zastosowanie w szerszym spektrum zaburzeń (np. antysocjalne zaburzenia osobowości, terapia rodzin oraz adolescentów).

Możliwość interpretacji stanów mentalnych powstaje, gdy osiąga się znaczący rozwój społeczny człowieka. Jest to funkcja interpretacji interpersonalnej i stanowi narzędzie do przetwarzania nowych wrażeń. Aby go użyć, musisz mieć bardziej złożone funkcje mentalne, takie jak:

• Regulacja emocji;
• Uwaga i kontrola;
• Wyszkolone umiejętności współpracy.

Początkowym zadaniem terapii jest ustabilizowanie ekspresji emocjonalnej, ponieważ bez lepszej kontroli afektu poważne rozważenie wewnętrznych reprezentacji nie jest możliwe. Chociaż odwrotność jest również prawdą. Identyfikacja i ekspresja afektu są głównym celem, ponieważ stanowią bezpośrednie zagrożenie dla ciągłości terapii, a także potencjalnie – życia pacjenta. Niekontrolowany afekt prowadzi do impulsywności, a gdy już zostanie pod kontrolą, staje się możliwe skupienie się na wewnętrznych reprezentacjach i wzmocnienie samoświadomości pacjenta. Praca terapeutyczna bazuje na relacji terapeutycznej i powstającym przeniesieniu. Cele leczenia w pierwszej kolejności obejmują poprawę regulacji afektu.

Głównym celem każdej interwencji w ramach tej terapii jest przywrócenie umiejętności odtworzenia relacji „tu i teraz”, w relacji terapeutycznej, zapewniając bezpieczną relację, w której możliwe staje się nadal odwoływać się do doświadczeń emocjonalnych. Jednocześnie, terapeuta uczy pacjenta modelu mentalizacji i wyjaśnia diagnozy. Terapeuta bada przeszłe i obecne relacje pacjenta, a następnie dowiaduje się, jak to doświadczenie jest związane z problemami, ponieważ każdy problem jest wpisany w kontekście interakcji międzyludzkiej. Analiza tej interakcji jest podstawą do zbudowania mentalizacji. Wykazano skuteczność tej formy terapii w badaniach długoterminowych, tj. trwających osiemnaście i trzydzieści sześć miesięcy. Wykazano jej korzystny wpływ na zachowania autoagresywne, objawy psychopatologiczne (głównie depresyjne) oraz na interakcje społeczne.